Przeczytaj artykuł
Sztuka prezentacji
W dobie rozwoju mediów społecznościowych, aplikacji i urządzeń mobilnych, dostępności do wielu źródeł informacji, kanałów i sposobów komunikowania oraz wszechobecnych, multimedialnych treści niezwykle trudne staje się zdobycie i utrzymanie uwagi odbiorców.
Dotyczy to każdego rodzaju komunikacji – od interpersonalnej, masowej czy marketingowej po specjalny jej rodzaj, jakim jest prezentacja.
Naukowe podstawy efektywnej prezentacji
Aby prezentacja stała się sztuką efektywnej komunikacji konieczne jest uwzględnienie kilku kluczowych kwestii, opracowanych na podstawie interdyscyplinarnych badań naukowych.
Według D. Hyerle 80 do 90% informacji odbieranych przez ludzki mózg, jest pozyskiwanych za pomocą zmysłu wzroku1. Oznacza to, że aby tworzyć prezentacje, które zaangażują odbiorców należy stosować symbole i znaki graficzne, zmniejszając jednocześnie ilość tekstu.
Istotne dla omawianych zagadnień są wyniki badań przytaczane przez psychologa i neurobiologa, D.J. Levitina, który w swojej książce pt. The organized mind: Thinking straight in the age of information overload zauważa, że tzw. wielozadaniowość w przypadku symultanicznego czytania i słuchania jest w rzeczywistości szybkim „przełączaniem” się z jednej czynności na drugą2. Prezenter nie może więc oczekiwać, że jego słuchacze będą w równym stopniu koncentrować swoją uwagę na zrozumieniu zarówno wypowiedzi ustnej, jak i przekazu w formie tekstu zamieszczonego na slajdach. Dobrym rozwiązaniem jest zatem przedstawienie komentarza opatrzonego odpowiednią wizualizacją, będącą uzupełnieniem (a nie powieleniem) jego treści.
Prezentacje powinny być opracowane tak, aby w ich odbiór zaangażowanych było jak najwięcej zmysłów. Jak wskazują badania, pozwoli to nie tylko na zrozumienie treści, ale i lepsze ich zapamiętanie (tab. 1).
| Sposób prezentowania treści | Zdolność odbiorców do zapamiętania treści | |
|---|---|---|
| Po 3 godzinach | Po 3 dniach | |
| Wykład (wypowiedź bez wizualiazacji) | 25% | 10-20% |
| Czytanie (tekst bez wizualiazacji) | 72% | 10% |
| Wykład z prezentacją (wypowiedź i wizualizacja) | 80% | 65% |
| Prezentacja z aktywnym udziałem odbiorców (odgrywanie ról, studia przypadków, ćwiczenia) | 90% | 70% |
Przy doborze treści prezentacji i sposobu jej prezentowania warto uwzględnić wyniki badań, ale i doświadczenia profesjonalnych prezenterów potwierdzające, że opowieści stanowią ważny element angażujący emocjonalnie odbiorców. Ludzie chętniej reagują na dany komunikat, jeśli mogą go powiązać ze swoimi doświadczeniami.3 Połączenie danych statystycznych i opowieści może wpłynąć na odbiór prezentacji jako wiarygodnej i zrozumiałej.
2. Jak stworzyć dobrą prezentację? Uwagi praktyczne
2.1. Opracowanie treści prezentacji
Dobra prezentacja powinna angażować odbiorców przede wszystkim poprzez odpowiedni dobór i opracowanie treści, zarówno w formie ustnej wypowiedzi prezentera, jak i uzupełniającej ją wizualizacji (przedstawianej najczęściej na slajdach).
2.2. Forma prezentacji
Kluczem do przygotowania interesującej prezentacji jest kreatywność jej twórcy. Specjalistyczne programy i aplikacje mogą być pomocne w tworzeniu zindywidualizowanych, profesjonalnych i efektywnych wizualizacji wspomagających ustne wypowiedzi.
2.3. Plan prezentacji
Korzystając z dobrych praktyk w przygotowaniu prezentacji, należy podzielić ją na części, do których standardowo należą:
- wstęp, opatrzony slajdem początkowym, zawierającym tytuł prezentacji, imię, nazwisko i afiliację prezentera,
- informacja o planie prezentacji,
- część merytoryczna, tj. wypowiedź prezentera na dany temat, uzupełniona wizualizacją, przedstawioną na slajdach,
- zakończenie, ze slajdem końcowym, zawierającym np. podziękowanie dla publiczności czy zachętę do kontaktu.
2.4. Zaangażowanie odbiorców prezentacji
Szczególną rolę w zaangażowaniu i osobistym odniesieniu się odbiorców do komunikowanych treści prezentacji odgrywają włączone do niej opowieści.
2.5. Zapamiętanie prezentacji przez odbiorców
Wykorzystanie graficznych elementów, w miejsce dużej ilości tekstu na slajdach wpływa na lepszą percepcję treści, a ich zapamiętanie ułatwione jest poprzez zaangażowanie jak największej ilości zmysłów odbiorców.
3. Programy, materiały i inspiracje wspomagające przygotowanie prezentacji – wybrane rekomendacje
Trudno wyobrazić sobie przygotowanie wizualnej części prezentacji bez wykorzystania specjalistycznych narzędzi i oprogramowania. Do najbardziej znanych programów należy PowerPoint, będący częścią pakietu Microsoft Office4. Konkurencyjnymi aplikacjami, dostępnymi online są Prezi5 oraz Canva6.
Kreatywną formą prezentacji są infografiki. Unikalny poradnik tworzenia infografik przygotował i udostępnił w Sieci Wawrzyniec Święcicki7, natomiast bibliotekę szablonów, obrazów i grafik do tworzenia tego rodzaju prezentacji znaleźć można we wspomnianym już programie Canva.
Źródłem inspiracji przy opracowaniu merytorycznej zawartości prezentacji może być, oprócz wyżej wymienionych, platforma SlideShare, umożliwiająca swoim użytkownikom dzielenie się prezentacjami multimedialnymi, grafikami oraz plikami video8.
Niezależnie od posiadanych predyspozycji i kompetencji w zakresie przygotowania i prowadzenia prezentacji, warto korzystać ze źródeł inspiracji, jakimi są występy profesjonalnych prezenterów na wydarzeniach, takich jak: konferencje TED, kongresy IMPACT, konkursy, np. Three Minute Thesis, itp.
Ze wszystkich rekomendacji, zarówno tych opisanych, jak i nie wymienionych w niniejszym opracowaniu, najcenniejszym w sztuce prezentacji może być stwierdzenie: „mniej znaczy więcej” („Less is More”).
Przypisy
1D. Hyerle, Thinking Maps: Visual Tools for Activating Habits of Mind. [w:] Costa, A. L. & Kallick, B. (Red.) Learning and Leading with Habits of Mind: 16 Essential Characteristics for Success, 2009, s. 153
2D. J. Levitin, The organized mind: Thinking straight in the age of information overload. Dutton, New York, 2014, ss. 1-528
3The Science of Effective Presentations, Prezi, pp. 1-26, https://prezi.com/the-science/ [dostęp: 20.07.2020]
4https://www.microsoft.com/pl-pl/microsoft-365/powerpoint
7Święcicki W., Infografiki – krótki poradnik, wawrzyniecswiecicki.com (zamieszczony pierwotnie na stronie www.nauka.uj.edu.pl), [dostęp: 20.09.2020]
Bibliografia
Dale E., Cone of experience [w:] Educational Media: Theory into Practice. Wiman R.V. (red.). Charles Merrill: Columbus, Ohio za: Active Learning, 1969, http://changingminds.org/explanations/learning/active_learning.htm, [dostęp online: 20.09.2020]
Hyerle, D., Thinking Maps: Visual Tools for Activating Habits of Mind [w:] Costa, A. L. & Kallick, B. (Red.) Learning and Leading with Habits of Mind: 16 Essential Characteristics for Success, 2009.
Levitin, D. J., The organized mind: Thinking straight in the age of information overload. Dutton, New York, 2014.
Święcicki W., Infografiki – krótki poradnik, wawrzyniecswiecicki.com (zamieszczony pierwotnie na stronie www.nauka.uj.edu.pl), [dostęp online: 20.09.2020]
The Science of Effective Presentations, Prezi, pp. 1-26, https://prezi.com/the-science/ [dostęp online: 20.07.2020]
O autorce
Aneta Lipińska jest doktorem nauk humanistycznych w dyscyplinie nauk o zarządzaniu, pracownikiem naukowo-dydaktycznym w Instytucie Ekonomii, Finansów i Zarządzania Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie. Główne obszary jej zainteresowań naukowo-badawczych to działalność i ekosystem startupów, e-biznes, media społecznościowe oraz rozwój społeczeństwa informacyjnego. Działalność naukowa, dydaktyczna i organizacyjna na Uniwersytecie Jagiellońskim, dzielenie się wiedzą, jak również zdobywanie nowych kompetencji są dla niej możliwością łączenia pasji i pracy zawodowej.
Podoba mi się
osób polubiło ten artykuł
