Rozmowa rekrutacyjna - czyli o wadze przygotowań

Zaproszenie na rozmowę kwalifikacyjną wzbudza w kandydatach/tkach mieszane uczucia. Z jednej strony aplikując na atrakcyjne stanowisko wszyscy liczą, że zostaną na nią zaproszeni, z drugiej - gdy to się już wydarza, radość szybko ustępuje miejsca niepokojowi, a w głowie zaczyna kołatać pytanie: „i co teraz?”. 

Niezależnie od tego, czy rozmowa toczyć będzie się w jednej z przeszklonych sal konferencyjnych wysokiego budynku w centrum miasta, w małym gabinecie kierownika jednej z fundacji czy też zostanie zorganizowana zdalnie, warto rzetelnie się do niej przygotować. Jak tego dokonać? Na co należy zwrócić uwagę? Jak opanować stres i zaprezentować się w najkorzystniejszy sposób? 

Dobrą metodą, z której warto skorzystać, gdy chce się dogłębnie poznać oferowane stanowisko, jest także przeanalizowanie oferty poprzez zakreślanie w niej kompetencji kluczowych dla danej pozycji i tych, które są dla niej mile widziane. Tak przygotowany tekst ogłoszenia pozwoli Ci łatwiej odnieść wymagania oferty do umiejętności i doświadczeń, które posiadasz.

Przeanalizuj swoje zasoby

Kiedy wiesz już czego oczekuje pracodawca/czyni od osób aplikujących na dane stanowisko, warto zastanowić się nad własnymi zasobami. Dlaczego jesteś dobrym/ą kandydatem/tką na to miejsce? Postaraj się spojrzeć racjonalnie na swoje mocne i słabe strony, zastanów się, które zadania dają ci satysfakcję, a za które zabierasz się w ostatniej kolejności, w jakich obszarach czujesz się pewny/a i swobodny/a, a jakie wymagają natężonej uwagi czy kosztują Cię dużo stresu. Przemyśl, czym się interesujesz i w jaki sposób możesz połączyć to z branżą, w której szukasz pracy czy zadaniami konkretnego stanowiska. Zastanów się jak to, jaki/a jesteś może wpłynąć na Twoją codzienną pracę i jakie swoje cechy chciałbyś/łabyś przedstawić pracodawcy/czyni.

Przyglądnij się także swoim dotychczasowym doświadczeniom zawodowym i edukacyjnym. Korzystając ze swojego CV czy zwykłych notatek zastanów się, jak poprzednie stanowisko (choćby dorywcze!) czy zadanie (np. projekt grupowy realizowany w ramach przedmiotu na studiach) korespondują z obowiązkami w oferowanej pracy. Przypomnij sobie obowiązki podejmowane w ramach koła naukowego czy wolontariatu i zastanów nad tym, czego cię nauczyły. Bądź kreatywny/a i otwarty/a – to, że nigdy nie pracowałeś/aś na pozycji specjalista ds. marketingu, nie musi oznaczać, że nie masz doświadczenia w pełnieniu zadań realizowanych na tym stanowisku!

Przećwicz wypowiedź

W kolejnym kroku przećwicz swoje umiejętności autoprezentacyjne – spróbuj opowiedzieć o sobie na głos. Zdarza się, że choć mamy wiele do powiedzenia, a nasze myśli zdają się brzmieć jasno i logicznie, gdy zaczynamy mówić, nasza opowieść staje się chaotyczna, pełna wtrąceń i niepotrzebnych powtórzeń. Dzieje się tak szczególnie często, gdy znajdujemy się w sytuacji stresowej. Przećwiczenie wypowiedzi na głos pozwoli nie tylko zgrabnie ułożyć opowieść w całość, ale też opanować nerwy oraz uniknąć użycia przypadkowych kolokwializmów (podczas próby będziesz mieć okazję je wyłapać i znaleźć dla nich alternatywę) czy wplatania do rozmowy mało znaczących wątków pobocznych.

W ustrukturowaniu wypowiedzi pomocna może okazać się wypunktowana lista umiejętności i doświadczeń, o których szczególnie chcesz opowiedzieć pracodawcy/czyni w kontekście oferty. Jakie Twoje kompetencje pozwolą Ci sprawnie działać na oferowanym stanowisku? Jakie dotychczasowe doświadczenia zawodowe czy edukacyjne korespondują z umiejętnościami potrzebnymi do sprawnego wywiązywania się z zadań na oferowanej pozycji? Jakie masz słabe strony i jak radzisz sobie z nimi na co dzień? Co motywuje Cię do pracy? To tylko niektóre pytania, na które warto odpowiedzieć sobie przed rozmową kwalifikacyjną.

Zadbaj o profesjonalny wygląd

Przygotowując się do spotkania z pracodawcą/czynią warto zaplanować także kwestię ubioru. Podstawowa zasada odnosi się do schludności, a więc czystości i dobrego stanu ubrań, które zamierzamy założyć. Oprócz tego, istotne jest dopasowanie stroju do oferty, na którą aplikujemy – niektóre branże i stanowiska pozwalają na więcej luzu w kwestii doboru stroju, w innych natomiast obowiązują surowe zasady określające odpowiedni dress-code. By nie narazić się na ewentualne faux-pas, warto poświęcić czas na zapoznanie się z materiałami dotyczącymi firmy czy instytucji – np. ze zdjęciami zespołu umieszczonymi w mediach społecznościowych czy wprost wypisanymi zasadami umieszczonymi na stronie internetowej. Ważne jest także, by twój strój był dla ciebie komfortowy – nie sprawdzą się zarówno piękne lecz nie nadające się do chodzenia buty, jak i ubranie, w którym będziesz czuł/a się przebrany/a za inną osobę. Pamiętaj, że klasyka zawsze się obroni – jasna koszula czy bluzka, eleganckie spodnie, biznesowa sukienka czy spódnica, wypastowane, zadbane buty i przemyślane, stonowane dodatki pozwolą ci nie tylko zrobić dobre wrażenie, ale też nie odwrócą uwagi pracodawcy/czyni od tego, co najważniejsze - twoich kompetencji. 

Dowiedz się więcej o pracodawcy

Prawdziwym klasykiem pośród zagadnień poruszanych podczas rozmów rekrutacyjnych jest kwestia wiedzy kandydata/tki o organizacji, do której aplikuje. Warto zatem dowiedzieć się o niej więcej: poznać jej profil działalności, działy firmy, poczytać o biurach w innych miastach, zorientować się w historii firmy oraz kulturze organizacyjnej. Przypomnij sobie również, jakie benefity oferowała firma w ogłoszeniu oraz gdzie mieści się jej siedziba. Bądź również gotowy/a na pytanie o to, dlaczego chciałbyś/łabyś pracować w tej organizacji.

Przygotuj pytania

Rozmowa rekrutacyjna to szansa na wzajemne poznanie się dwóch stron: kandydata i pracodawcy. Bądź zatem gotowy/a na to, że rekruter/ka pozostawi Ci trochę przestrzeni na zadanie własnych pytań. To doskonała okazja, by wyjaśnić wszelkie wątpliwości, dookreślić obowiązki w miejscu pracy, dopytać o zespół, bezpośredniego przełożonego czy o te aspekty kultury organizacyjnej, które są dla ciebie niejasne. Tego rodzaju pytania warto przygotować zawczasu – tak, by dać się poznać jako osoba zaangażowana i zainteresowana, a także po to, by uniknąć sytuacji „pustki w głowie”, wywołanej stresem związanym z samym spotkaniem.

Pamiętaj, że to, o co pytasz jest też sygnałem dla pracodawcy/czyni – dopytywanie, zwłaszcza natarczywe, o kwestię wynagrodzenia, możliwość podwyżki i premii oraz dni wolne od pracy, może sprawić, że pracodawca/czyni oceni twoją motywację jako powierzchowną. 

Rozmowy rekrutacyjne opierają się na sztuce efektywnej autoprezentacji, która ma to do siebie, że jak każda umiejętność wymaga odpowiedniego treningu: opowiadania o sobie, aktywnego słuchania i trafnego odpowiadania na pytania, a także panowania nad mową ciała i nieodłącznym stresem.

Kluczem do tego, by poczuć się pewniej przed rozmową jest rzetelne zapoznanie się z ofertą oraz racjonalna ocena własnych kompetencji.

To ważne, by oceny nie dokonywać ani nazbyt optymistycznie ani przesadnie krytycznie - warto maksymalnie obiektywnie pochylić się nad swoimi mocnymi i słabymi stronami, i spróbować poprzeć je przykładami: Co świadczy o tym, że jesteś świetny/a w pracy zespołowej? Jakie wydarzenie skłania cię do twierdzenia, że nie jesteś dobrym/ą organizatorem/rką? 

Potraktuj rozmowę jako szansę na dowiedzenie się więcej o ofercie i okazję, by dać się poznać. Pamiętaj, że po drugiej stronie stołu/ekranu siedzi człowiek, którego celem nie jest wprawienie cię w zdenerwowanie, a jedynie sprawdzenie, na ile Twoje kompetencje odpowiadają stanowisku, które ma do zaoferowania. Tego rodzaju spokojne, wyważone podejście z pewnością zaowocuje ciekawą rozmową. 

Jeśli przed rozmową rekrutacyjną potrzebujesz przetestować swoją umiejętność autoprezentacji – zgłoś się do Biura Karier, nasze doradczynie zawodowe chętnie pomogą Ci w tym podczas indywidualnej konsultacji.

O autorce

Emilia Latała-Cudecka - psycholożka, doradczyni zawodowa ds. osób z niepełnosprawnościami. Jest absolwentką psychologii na Uniwersytecie Jagiellońskim oraz zarządzania zasobami ludzkimi na Wyższej Szkole Europejskiej w Krakowie, obecnie szkoli się także w zakresie psychoterapii w Medycznym Centrum Kształcenia Podyplomowego Collegium Medicum UJ. Interesuje się społecznie zorientowanymi trendami na rynku pracy, takimi jak zarządzanie różnorodnością, zarządzanie międzykulturowe, a także działaniami z obszaru społecznej odpowiedzialności biznesu (CSR). Bliska jest jej psychologia rozwoju człowieka w biegu życia, a zwłaszcza tematyka zmian rozwojowych i  rozwoju kompetencji transferowalnych, oraz ich znaczenia w budowaniu satysfakcjonującej kariery.